بانوی مینوی

محبت درقرآن: از نظر اسلام نیازهای کودک تنها به نیازهای زیستی خلاصه نمی‌شود ؛ بلکه بخش عمده ای از نیازهای کودک را نیازهای عاطفی و محبت به او تشکیل می دهد. علاوه بر قرآن کریم درروایات به اهمیت نیازهای عاطفی کودک و نقش والدین در جهت ارضاء درست آن‎ها اشاره شده است . سیره‎ی عملی امامان نیز نشان دهنده‏ی اهمیت روابط نزدیک بین والدین و فرزندان است .

        در سوره لقمان یک جمله است که مخصوص همه‎ی پدر و مادرها است که به آن‏ها می‌فهماند چگونه با فرزندانشان صحبت کنند. می فرماید: لقمان به پسرش موعظه می کرد می‏گفت : “یا بنی” پسرکم ،عزیزم ،جانم یعنی هر وقت پدر و مادرها می خواهند فرزندانشان را موعظه کنند با این الفاظ باید با او صحبت کنند زیرا تاثیر سخن آنان بیشتر است و فرزندان نیز با ایجاد رابطه‏ی عاطفی تاثیر پذیری بیشتری خواهند داشت و باعث رشد شخصیت آن‎ها خواهد شد .(‌مظاهری ،1381 ،ص۱۹۶)

        سیره اهل بیت علیه السلام جدای از قرآن نیست و با مطالعه در روش زندگی آنان می توان در تربیت درست و سالم فرزندان و رشد استعدادها موفق بود. سیره‎ی حضرت زهرا ( س) در برخورد با فرزندانش نیز حاکی از اهمیت روابط عاطفی و دوستی و ابراز محبت است . حضرت فاطمه ( س)  با شعر خواندن و بازی با فرزندانش به آن‏ها مهر می وزید . امام علی ( ع) ،امام صادق(ع) و امام کاظم ( ع) نیز به فرزندان خود محبت شدید داشتند .( آذربایجانی، شجاعی 1397،ص ۱۵۹) بنابراین برای پرورش خلاقیت کودک توجه به نیازهای عاطفی و محبت به وی نقش به سزایی دارد.

 محبت درروانشناسی:محبت کیمیایی است که اگر به جا استفاده شود بسیاری ازمشکلات آینده شخص را برطرف می‎سازد و روح او را قدرت می‏بخشد. متخصصان معتقدند استفاده از محبت به صورت درست و منطقی رابطه مستقیمی با افزایش خلاقیت و پرورش آن در کودکان دارد. توجه به کودک شنیدن سخنان او، محبت به او در قالب بازی ، تهیه هدیه ، شاد کردن او و … از مظاهر محبت به کودک به شمار می آیند که هیچ جایگزینی ندارند .( قاسمی، 1393،ص ۱۱۱)  زبان نه تنها از پایه های نخستین رشد شخصیت انسان بوده بلکه مهم ترین وسیله پیوندهای اجتماعی و عاطفی و انتقال تجارب و معارف غیر مکتوب بشری است. محبت زبانی اساسی ترین نقش را در پرورش احساسات عهده دار است . زمانی که زبان از آفات نفسانی مصون باشد و با لطافت و شیرینی و گیرایی عجین شود بیشترین تاثیر را بر ذهن و روان کودکان به جای می گذارد. اولیایی که در این امر موفق هستند بیش ترین تاثیر را بر شخصیت کودکان و نوجوانان می گذارند .(افروز ،1387،ص ۱۶۲و۱۶۱) بنابراین محبت از عوامل مهم تأثیر گذار برشخصیت و پرورش خلاقیت کودک است.

 منابع:

آذربایجانی، مسعود ،شجاعی،محمدصادق،روان شناسی در نهج البلاغه،چاپ هشتم، قم ، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ،۱۳۹۷

افروز ،غلامعلی،روانشناسی تربیتی ،چاپ چهارم ،تهران،سازمان انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۷

قاسمی ، محمد علی ، دوران طلایی تربیت ،چاپ چهارم ،قم ،نور الزهرا ( س) ،۱۳۹۳.

مظاهری ،حسین ،تربیت فرزند از نظر اسلام ،چاپ هشتم ،تهران،چاپ ونشر بین الملل،۱۳۸۱

نگاه کودک

🧒کودکان به نوع ارتباط والدین دقت میکنند.اگرشما به یکدیگر احترام بگذارید، به صحبت های یکدیگربا دقت گوش کنید وعجولانه قضاوت نکنید،فرزندان شماهم ازرفتار شما الگو برداری میکنند. 

👼اما اگر روابط شما پرتنش و جَو اختلاف در خانه حاکم باشد و مشاجره، قهر های طولانی درخانه وجودداشته باشد،کودکان دچار اضطراب،افسردگی وپرخاشگری میشوند و بدرفتاری درآنها افزایش مییابد و این موضوع در صورتی آثار منفی بیشتری خواهد گذاشت که کودک شما از لحاظ ژنتیکی ،استعداد بیشتری برای بروز اختلالات رفتاری داشته باشد.

هویت فردی؛ حلقه گمشده نوجوان در دنیای امروز

?‍♀?

❇️ نوجوانی دوره‌ای است که در آن شخصیت اجتماعی فرد شکل می‌گیرد و اغلب با چالش‌های گوناگونی از جمله هویت یابی مواجه می‌شود، افراد در این دوران به تدریج مستقل می‌شوند و از نظر جسمانی و روانی تغییراتی می‌کنند، نحوه برخورد والدین با فرزندان و شیوه‌ تربیتی که برای آن‌ها به کار می‌گیرند در رشد شخصیت و اعتماد به نفس آن‌ها تأثیر بسیار زیادی دارد، به همین دلیل لازم است تا والدین اطلاعات خود را از این دوران بالا ببرند و با درک عواطف و احساسات نوجوانان، آن‌ها را در مسیر موفقیت و پیشرفت یاری دهند.

?لازم است تا دوستان فرزند نوجوانتان را بیشتر بشناسید چراکه در این دوران افراد بیشترین الگوبرداری را از همسالان و دوستان نزدیک خود دارند، گاهی دوستان ناباب آسیب‌های فراوانی را برای نوجوان به وجود می‌آورند، دختران حدودا در سن ۱۰ سالگی به بلوغ می‌رسند و در این دوره رشد موهای زائد، تغییر تن صدا، رشد جسمی و اینگونه موارد از جمله تغییراتی هستند که در دوران نوجوانی آن‌ را تجربه می‌کنند و در پسران نیز دوران بلوغ معمولا از سن ۱۱ تا ۱۳ سالگی شروع می‌شود و این دوران همراه با بم شدن صدا، جهش قد، رشد جسمی و جنسی، استقلال طلبی و غیره است.

❇️بهتر است والدین در این دوران با توجه به تغییرات جسمانی نوجوانان، فرزند خود را درک کنند و آن‌ها را حمایت کنند، تغذیه مناسبی برای فرزند خود فراهم کنند و فضایی آرام و بدون تشنج برای نوجوانان مهیا کنند؛ از تغییرات جسمانی نوجوان آگاه باشند و در مورد آن اطلاعات کسب کرده‌ تا به راحتی بتوانند این دوره را بگذرانند و با این تغییرات کنار بیایند.

? اهمیت به کارگیری اصول تربیتی در این دوران بیش از پیش حس می‌شود، نوجوان که از کودکی خود خارج شده به دنبال کسب استقلال و کشف جایگاه و هویت خود می‌گردد، در این میان به دلیل بحران‌هایی که تجربه می‌کند ممکن است در ارتباط با والدین خود که سعی بر کنترل و مراقبت از او دارند دچار مشکل شود، والدین می‌توانند با رفتارها و واکنش‌های صحیح از بروز مشکلات و یا حل آن‌ها جلوگیری کنند.

❇️نوجوانان در این سن تمایل دارند تا مطرح شوند، به آن‌ها توجه شود و به استقلال برسند بنابراین اگر والدین دائما خواسته‌های آنان را سرکوب کنند و به آن‌ها توجهی نکنند، باعث می‌شود تا فرزندان به تدریج به این باور برسند که دوست‌داشتنی نیستند و ویژگی‌های منفی در شخصیت آن‌ها شکل بگیرد؛ البته توجه بیش از اندازه هم خوب نیست و والدینی که بیش از حد به فرزند خود توجه می‌کنند و تمام درخواست‌های فرزندشان را فورا برآورده می‌کنند، به تدریج با خواسته‌های غیر منطقی آن‌ها مواجه می‌شوند و ممکن است در صورت برآورده نشدن نیازها پرخاشگری کنند.

#نوجوان 

ماه رمضان ماه خودسازی و معرفت نفس است. معرفت نفس يا «خودآگاهى حضورى» اولين قدم است تا «خود» را از «ناخودِ خود» جدا كنيم و «ناخودِ خود» را خودنپنداريم كه اين بزرگترين بلايى است كه بر بشر امروز وارد شده، به طورى كه ديگر هيچ رابطه اى با خود ندارد.

معرفت نفس؛ معرفتى است جهت دار كه به شناختِ حقيقتِ جامعِ واحدى به نام «نفس مجرد انسانى» منجر مى شود و راه رسيدن به «حقيقت جامع احدى» يعنى خداوند را باز مى كند. ولى زنهار كه بايد متوجه بود اين معرفت، غير از علم هايى است كه هدفشان جمع اطلاعات است و انسان در چنين علومى تا بى نهايت كسب علم مى كند، ولى از حقيقت خود و حقيقت عالَم غافل است. يعنى از همه چيز غافل است، چنانچه اميرالمؤمنين «عليه السلام» مى فرمايند:

«كَيفَ يعْرِفُ غَيرَهُ مَنْ يجْهَلُ نَفْسَه»غررالحِكم و دُرَرُالكلم‏

يعنى چگونه انسان مى تواند غير خود را بشناسد در حالى كه به خودش جاهل است.

وقتى انسان از طريق معرفت نفس وارد علم حضورى شد و قلبش در صحنه معرفتش حاضر گشت، تازه با زبان آيات و روايات كه ظهور حقايق قلب پيامبر خدا «صلواة الله عليه وآله» و ائمه معصومين «عليهم السلام» است احساس آشنايى مى كند و يك نحوه نزديكى با كلمات اين ذوات قدسى در خود احساس مى نمايد. همچنان كه حضرت على «عليه السلام» در روايت فوق فرمودند: وقتى كسى خودش را نشناسد، چگونه چيز ديگرى را خواهد شناخت.در واقع نه قرآن را مى تواند بشناسد و نه امامان معصوم «سلام الله عليهم» را و نه سخنان آنها را.

خدایا کمکمان کن تا دراین ماه خود را بشناسیم.

______________________________
ده نكته از معرفت نفس،استاد طاهرزاده صص: 9-10

?هر دشمنی را اگر اطاعت کنیم یا هدیه‌ای برایش بفرستیم از دشمنی‌اش کاسته می‌شود، ولی شیطان و نفس امّاره را هر چه اطاعت کنیم دشمنی خود را بیشتر می‌کنند و راه ضربه زدن آن‌ها بازتر می‌شود.

?اگر شیطان را لعنت کنیم و سنگ بزنیم (در رمی جمرات) ولی گوش به فرمان او باشیم و در عمل با او رفاقت کنیم، می‌گوید: «این رسم رفاقت نیست که مرا لعنت کنی، انسان که به رفیقش سنگ نمی‌زند!»

?برای اینکه گفتن “لـعـنـت بــه شـیـطـان” فایده‌ای داشته باشد، اول باید رفاقت را بهم زد و بعد لعنت کنیم.

?امام علے علیه‌السلام: ”ابلیس را آشکارا ناسزا نگو در حالی که آشکارا دوستش باشی

منبع ایت الله مجتهدی،  تمثیلات  ص ۵۹

?هر دشمنی را اگر اطاعت کنیم یا هدیه‌ای برایش بفرستیم از دشمنی‌اش کاسته می‌شود، ولی شیطان و نفس امّاره را هر چه اطاعت کنیم دشمنی خود را بیشتر می‌کنند و راه ضربه زدن آن‌ها بازتر می‌شود.

?اگر شیطان را لعنت کنیم و سنگ بزنیم (در رمی جمرات) ولی گوش به فرمان او باشیم و در عمل با او رفاقت کنیم، می‌گوید: «این رسم رفاقت نیست که مرا لعنت کنی، انسان که به رفیقش سنگ نمی‌زند!»

?برای اینکه گفتن “لـعـنـت بــه شـیـطـان” فایده‌ای داشته باشد، اول باید رفاقت را بهم زد و بعد لعنت کنیم.

?امام علے علیه‌السلام: ”ابلیس را آشکارا ناسزا نگو در حالی که پنهانی دوستش باشی
?? منبع آیت الله مجـتـهـدی(ره)،تمثیلات  ص ۵۹

در راستاى ظرفيت انتقال به عالم غيب در ماه رجب، رسول خدا (ص) مى ‏فرمايند:

«مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ رَجَبٍ تَبَاعَدَتْ عَنْهُ النَّارُ مَسِيرَةَ مِائَةِ سَنَةٍ»[1]

اگر كسى يك روز در ماه‏ رجب‏ روزه دارى كند به اندازه‏ ى يك سال راه ‏رفتن، آتش از او دور مى‏ شود. يعنى مقام حرص كه منجر به نزديكى به آتش قيامت مى‏ گردد در او فرو مى‏ نشيند. چون با روزه ‏ى ماه‏ رجب‏ نفس انسان به حقيقتِ مجرد خود نزديك‏تر مى‏ گردد و شعور درك حقايق عالم غيب در او رشد مى‏ كند، زيرا انسان با روزه‏ دارى، حكومت تن بر نفس ناطقه را ضعيف مى‏ كند. و در ادامه مى‏ فرمايند:

«وَ مَنْ صَامَ ثَلاثَةَ ايَّامٍ مِنْهُ، وَجَبَتْ لَهُ الجَنَّةُ»

اگر كسى سه روز از آن ماه را روزه بدارد بهشت بر او واجب مى‏ شود. يعنى در مقام «بقاءِ» با حق وارد مى ‏شود. چون «بدن» موجودى است مادى و ماده زمان‏مند است، در زمان هميشه بَعد و بَعد و بَعد هست؛ ولى در بهشت، «بقاء» هست؛ در آن جا كسى نمى‏ گويد: «بعدش چى؟» اگر كسى حكومت زمان‏مندِ بدن را كم كند، با مقام «بقاء» آشنا مى ‏شود و يك حالت بقاء پيدامى‏ كند؛ احساس مى‏ كند كه ديگر «گذر زمان» معنى نمى‏ دهد.2

[1] - ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 53.

2-اصغر طاهرزاده،خویشتن پنهان،ص105.

پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمودند:
«شمّوا النرجس ولو في اليوم مرة ولو في الأسبوع مرّة ولو في الشهر مرّة ولو في السنة مرّة ولو في الدهر مرّة فإن في القلب حبّة من الجنون والجذام والبرص و شمّه يقلعه» ؛ گل نرجس را دست کم در هر روز يا در هر هفته يا در هر ماه يا در هر سال و يا در طول عمر يکبار ببوييد؛ زيرا در دل انسان مايه اي از جنون و جذام و برص وجود دارد که استشمام گل نرجس آن را ريشه کن مي کند.

دانشمندان کشف کرده اند که مولفه های تشکیل دهنده گل های نرگس می توانند از سد خونی مغزی یا دیوار دفاعی که مغز را منزوی نگاه می دارد، عبور کنند.این سد مشکل مهمی برای پزشکان در درمان شرایط مغزی چون افسردگی است، چرا که دربرگیرنده پروتئینهایی است که به محض ورود دارو آن را پس می زند.این درحالی است که مولفه های تشکیل دهنده در این گلها می تواند از این سد عبور کند.این کشف تازه می تواند در نهایت به رساندن دارو به مغز کمک کند.

امام علی علیه السلام:

کسی که به کتاب ها تسلی و آرامش یابد، هرگز آرامش خود را از دست نخواهد داد.